Ενδιαφέροντα στοιχεία για το νησί μας ανέδειξε η έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου «MEDBLUEISLANDS» για την «Εποχιακή διακύμανση των αποβλήτων ως αποτέλεσμα του τουρισμού».
Το έργο «Blueislands» συγκεντρώνει 14 εταίρους από 8 χώρες και συγκεκριμένα από την Ελλάδα συμμετέχει ο Δήμος Ρόδου, η Περιφέρεια Κρήτης, ο Δήμος Μυκόνου και το Δίκτυο Νησιωτικών Επιµελητηρίων Εµπορίου και Βιοµηχανίας της Ε.Ε. σε μια συστηματική προσπάθεια να εντοπιστεί και να μετριαστεί η επίπτωση της εποχικής διακύμανσης της παραγωγής αποβλήτων στα νησιά της Μεσογείου, ως αποτέλεσμα της τουριστικής κίνησης.
Το έργο «BLUEISLANDS» έχει ως στόχο να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της εποχιακής διακύμανσης των αποβλήτων, που παράγονται στα νησιά της Μεσογείου, ως αποτέλεσμα του τουρισμού.
Για το πρόγραμμα μίλησε στα μέσα ενημέρωσης ο επιστημονικός υπεύθυνος του έργου για το Δήμο Ρόδου Δρ. Χρήστος Γαμβρούδης, ειδικός σύμβουλος του Δημάρχου Ρόδου σε θέματα διαχείρισης περιβάλλοντος, ο οποίος παρουσίασε σε σχετική ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην Δήμο και τα αποτελέσματα των ερευνών που έγιναν.
Ειδικότερα, είπε τα εξής: «Ο προϋπολογισμός για το δήμο Ρόδου ανέρχεται σε περίπου 220.000 ευρώ και μέσα από αυτόν θα προμηθευτεί ένα κινητό κέντρο ανακύκλωσης, ενώ έγιναν και έρευνες για τη ρύπανση και την επιβάρυνση των τουριστών στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Αυτά τα τρία χρόνια οι έρευνες επικεντρώθηκαν σε τρεις άξονες: Ο πρώτος έχει να κάνει στο ότι θέλαμε να μελετήσουμε ποια είναι τα μικροπλαστικά στις παραλίες μας. Τα μικροπλαστικά είναι μία απειλή μη ορατή. Το δεύτερο σκέλος είχε να κάνει με το τι είδους απόβλητα παράγουν οι τουρίστες που έρχονται στο νησί μας και σε τι ποσότητες. Το τρίτο μέρος των ερευνών είχε να κάνει με το κατά πόσο υπήρχε στη θάλασσα ορισμένων περιοχών κάποια επιβάρυνση.
Επιλέχθηκαν τρεις παραλίες, μία παραλία με έντονη τουριστική παρουσία δηλαδή όπως της Τσαμπίκας, μία παραλία που την επισκέπτονται μόνο ντόπιοι στα Αφάντου και μία απομακρυσμένη παραλία στο Γεννάδι.
Σε αυτές τις παραλίες έγιναν περίπου 7 δειγματοληψίες το 2017, συλλέγαμε και στέλναμε άμμο από συγκεκριμένα σημεία σε ένα ινστιτούτο στην Ισπανία όπου έγινε η ανάλυση των μικροπλαστικών. Όπως φάνηκε έχουμε θέμα με τα μικροπλαστικά στις παραλιες μας το καλοκαίρι.
Το δεύτερο μέρος είχε να κάνει με τον τύπο των αποβλήτων που παράγονται λογω τουρισμού και στο τρίτο κομμάτι πέρσι έγιναν έρευνες με φύκια και ανάλογα με το βαθμό απορρόφησης μίας ουσίας μπορούσαμε να πούμε αν υπήρχε ρύπανση ή όχι.
Τώρα έχει τελειώσει η πρώτη φάση που έχει να κάνει με τις έρευνες και το δεύτερο στάδιο που θα ξεκινήσει άμεσα αυτό το μήνα, έχει να κάνει με τη διάδοση της γνώσης και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση τουριστών μαθητών επισκεπτών.
Στο προσεχές διάστημα σε συνεργασία με τη διεύθυνση καθαριότητας και τη διευθυνση τουρισμού του δήμου Ρόδου θα ξεκινήσουν καμπάνιες ενημέρωσης και εκπαίδευσης».
Αναλυτικά τα αποτελέσματα
Εξηγώντας τα αποτελέσματα της έρευνας ο κ. Γαμβρούδης είπε τα εξής: «Παρατηρούμε ότι τους καλοκαιρινούς μήνες η παραγωγή σχεδόν διπλασιάζεται. Από τον Ιανουάριο έχουμε ως τοπικη κοινωνία μία παραγωγή 5.000 τόνων αποβλήτων το μήνα, και τους καλοκαιρινούς μήνες αυτό μπορεί να φτάσει τους 10.000 -12.000 τόνους .
Τα μικροπλαστικά είναι μία μεγάλη απειλή. Μελετήσαμε τρεις παραλίες: τη Τσαμπίκα όπου πήγαμε σε συγκεκριμένα σημεία, πήραμε δείγματα άμμου και παράλληλα στην ίδια περιοχή καταγράψαμε όλα τα είδη αποβλήτων που βρήκαμε ανάλογα με τον τύπο, (χαρτί, λάστιχο γυαλί, πλαστικό).
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα πλαστικά στην παραλία είναι περισσότερα από 60% σε ποσοστό και για έναν παράξενο τρόπο το χειμώνα είναι περισσότερα από το καλοκαίρι. Και αυτό γιατί επειδή το χειμώνα οι παραλίες δεν καθαρίζονται με τις πρώτες βροχές τα πλαστικά κατεβαίνουν προς τη θάλασσα και η συγκέντρωση είναι μεγαλύτερη. Το καλοκαίρι παρατηρούμε μία μεγάλη αύξηση στο χαρτί.
Αντίστοιχα, σε μία παραλία που την επισκέπτονται ντόπιοι τα Αφάντου οι ποσότητες των πλαστικών είναι ακόμα μεγαλύτερες. Βέβαια, στην παραλία Αφάντου δεν παρατηρούμε μεγάλες αυξομειώσεις στις ποσότητες των πλαστικών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες από ότι γίνεται στη Τσαμπίκα. Στην παραλία Αφάντου είναι περίπου ίδιο το ποσοστό. Αντίθετα, στη Τσαμπίκα υπάρχει διακήμανση.
Τώρα στο Γεννάδι που είναι μία απομακρυσμένη περιοχή δεν είχαμε μεγάλες συγκεντρώσεις.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, βλέπουμε ότι η διαφορά μεταξύ των καλοκαιρινών και των χειμερινών μηνών είναι πενταπλάσια, δηλαδή πενταπλασιάζονται οι ποσότητες των αποβλήτων στις παραλίες.
Το πλαστικό φτάνει στο 84%. Στις παραλίες μας συναντάμε ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο πολυσύχναστης παραλίας 670 κομμάτια μκροπλαστικών, 490 μπουκάλια πλαστικού, 250 καπάκια, 230 αποτσίγαρα, 80 τενεκεδάκια αναψυκτικών, πλαστικά πιρούνια κουτάλια, ποτήρια κλπ.
Το δεύτερο είδος έρευνας είχε να κάνει με τη μελέτη των ποσοτήτων και των χαρακτηριστικών των αποβλήτων σε αυτές τις παραλίες.
Ένας μεγάλος αριθμός αποβλήτων είναι τα αποφάγια. Αυτά εκτιμήθηκε ότι φτάνουν από 25% έως 30%. Στις συγκεκριμένες παραλίες μετρούσαμε κάθε μέρα τον αριθμό των επισκεπτών και τις αντίστοιχες ποσότητες των αποβλήτων.
Παράλληλα, για να γνωρίζουμε τα δημογραφικά στοιχεία των τουριστών που επισκέπτονταν τις παραλίες είχαμε ένα ερωτηματολόγιο που το συμπλήρωναν και συγκεντρώσαμε γύρω στα 1.600 ερωτηματολόγια.
Επίσης, κάναμε μελέτες στο θαλάσσιο περιβάλλον, δηλαδή ρίχναμε φύκια σε συγκεκριμένες περιοχές τα αφήναμε τρεις μέρες και στη συνέχεια τα συλλέγαμε, έπειτα τα στέλναμε στην Ιταλία, όπου τα μελετούσε ένας εξειδικευμένος φορέας της θάλασσας.
Όσον αφορά τη θαλάσσια ρύπανση δεν επηρεάζεται τόσο πολύ η θάλασσά μας από ανθρωπογενείς παράγοντες και αυτό πιθανό να σημαίνει ότι στις περιοχές που μελετήσαμε υπάρχουν πολύ έντονα θαλάσσια ρεύματα, οπότε αυτό δημιουργεί μία αραίωση στους ρίπους».
