Νότια Ρόδος – Γεωμετρική και Αρχαϊκή Περίοδος

Γύρω στα 1200 π.χ. έφθασαν στο νησί οι Δωριείς. Το 1100 π.χ. διαμορφώθηκαν οι τρεις πόλεις κράτη, η Ιαλυσός, η Κάμειρος και η Λίνδος, που η κάθε μια είχε δική της ανεξάρτητη πολιτική. Η περιοχή του Δήμου Νότιας Ρόδου ανήκε στο κράτος της Λίνδου και η ιστορία της περιοχής σχετίζεται με τη ιστορία της. Στην περιοχή υπήρχαν οι εξής αρχαίοι Δήμοι:
  1. Ο Δήμος Πεδιέων που τοποθετείται ανάμεσα στο Γεννάδι και τη Λαχανιά και ήταν ένας από τους δυνατούς παράκτιους Δήμους του νησιού.Μετά το δήμο Πεδιέων βρίσκεται το Πλημμύρι, όπου υπήρξε σημαντικός οικισμός της Λινδίας που αντιστοιχεί πιθανός με την Ιξία που αναφέρει ο Στράβωνας στα Γεωγραφικά του. Στον οικισμό πρέπει να υπήρχε ιερό του «Ιξίου Απόλλωνα», στη θέση που βρίσκεται σήμερα η εκκλησία της Ζωοδόχου πηγής.
  2. Ο Δήμος Αργείων ή Βουλιδών περιλαμβάνει τη περιοχή του Κιοταριού και την ευρύτερη περιοχή του Ασκληπιείου.
  3. Ο Δήμος Καμυνδέων ταυτίζεται με τα χωριά Προφύλια και Βάτι, όπου βρέθηκαν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα και τάφοι της γεωμετρικής, της Αρχαϊκής και της Κλασικής περιόδου.
  4. Ο Δήμος Νεττδών στη θέση των χωριών Αρνίθα και Απολακκιά όπου βρέθηκαν Μυκηναϊκοί τάφοι και σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα της Ελληνιστικής περιόδου. Επίσης στη θέση της μονής του Αϊ Φιλήμονα Αρνίθας, πιθανών να υπήρχε αρχαίος ναός αφιερωμένος στο θεό Απόλλωνα με Ιερέα τον Άρνο, απ’ όπου και πήρε το όνομά του το χωριό.
  5. Ο Δήμος Βρασίων ανάμεσα στα χωριά Ίστριος, Μονόλιθος και Άγιος Ισίδωρος. Στο χωριό Ίστριος βρέθηκαν Τάφοι της Κλασικής περιόδου, καθώς και σημαντικά ευρήματα της Ελληνιστικής περιόδου.
  6. Ο Δήμος Κατταβέων βρισκόταν στη θέση του χωριού Κατταβιά. Κοντά στη Κατταβιά, απέναντι από το Πρασονήσι, βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της «Βρουλιάς»
Κάτοψη Οικίας στη Βρουλιά Ευρήματα Βρουλιάς
Ευρήματα Βρουλιάς

 

Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους πρώιμους οικισμούς με οργανωμένο αρχιτεκτονικό σχέδιο που έχουν εντοπιστεί στον ελλαδικό χώρο, είναι ο μοναδικός αρχαϊκός οικισμός στη Ρόδο και ένας από τους ελάχιστους στον αιγαιακό χώρο. Ιδρύθηκε το δεύτερο μισό του 7ου αιώνα π.χ. γύρω στα 625 π.χ. και η διάρκεια του ήταν βραχεία. Κτισμένος στη θάλασσα, σε μια ιδιαίτερα προνομιακή θέση, αποτελούσε το τελευταίο λιμάνι αιγιακού χώρου πριν από το ανοιχτό πέλαγος της ανατολικής Μεσογείου, και οπωσδήποτε το σταθμό για τα πλοία από Λίνδο προς Αίγυπτο. Κατά την ανασκαφεί του οικισμού που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του περασμένου αιώνα (1907-1908) από τον Karl F Kinch, μέλους της Δανικής Αρχαιολογικής αποστολής, ανακαλύφθηκαν οχυρωματικός περίβολος με πύλη και ορθογώνιο πύργο, δύο σειρές παρατακτικά χτισμένων οικιών, αγορά, ιερά και το νεκροταφείο με σημαντικά κινητά ευρήματα.

Στη κεραμική στη περιοχή της νότιας Ρόδου ξεχωρίζουν τα αγγεία «ρυθμού Βρουλλιάς». Πρόκειται για αγγεία που η φήμη τους ήταν γνωστή όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σ’ όλη την Μεσόγειο. Τα περισσότερα όμως ευρήματα, όσα τοποθετήθηκαν στην ακρόπολη της Λίνδου, χάθηκαν στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Σπουδαίο αγγείο «ρυθμού Βρουλλιάς» θεωρείται ο «σκύφος Βρουλλιάς».